Định nghĩa 

Mua lại cổ phiếu (Buyback/ Shares repurchase) là khi một công ty mua lại số lượng cổ phiếu đang lưu hành của chính nó để giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường.

Các công ty mua lại cổ phiếu vì các lý do sau: Nâng giá trị của số cổ phiếu còn lại bằng cách giảm nguồn cung trên thị trường hoặc để ngăn các cổ đông khác nắm cổ phần kiểm soát.

Tại sao các công ty muốn mua lại cổ phần?

Trên thị trường chứng khoán các công ty luôn muốn tối đa hóa lợi nhuận cho các cổ đông của mình. Thông thường khi một công ty tạo ra một lượng tiền mặt lớn sau khi tài trợ cho các hoạt động và đầu tư mở rộng sản xuất kinh doanh phần tiền còn lại sẽ được chi trả cho cổ đông. Chi trả cổ tức bằng tiền mặt là hình thức thường được các công ty sử dụng.

Đôi khi hội đồng quản trị của công ty quyết định dùng số tiền mặt thặng dư để mua lại cổ phần đang lưu hành trên thị trường bới một số lý do sau:

-. Hội đồng quản trị có thể nhận thấy rằng cổ phiếu của công ty bị định giá thấp do đó đây là một cơ hội đầu tư tốt, các nhà đầu tư thường xem xét đây là một hành vi mang tính tích cực thể hiện niềm tin vào tiềm năng của công ty.

– Nếu lượng tiền mặt thặng dư lớn, trong một vài trường hợp doanh nghiệp sẽ không muốn chi trả cổ tức cho cổ đông hoặc tăng tỷ lệ chia cổ tức tiền mặt do việc chia cổ tức tiền mặt thường xuyên có thể tạo gánh nặng cho công ty trong thời kỳ khó khăn nếu điều này được duy trì thường xuyên và khiến các nhà đầu tư khó chịu nếu bị cắt giảm.

– Các cổ đông lớn của công ty không muốn chịu thêm thuế khi tăng cổ tức. Không giống như cổ tức, việc mua lại cổ phần không phải chịu thuế do không có khoản tiền nào được thanh toán cho nhà đầu tư và hoạt động mua lại được thực hiện trên thị trường thứ cấp.

– Công ty muốn làm giảm sự pha loãng cổ phiếu bới các kế hoạch phát hành cổ phiếu trước đó, Theo thời gian việc phát hành cổ phiếu thưởng hay quyền mua có thể khiến cổ phiếu bị pha loãng điều này khiến các công ty có kế hoạch mua lại cổ phiếu.

Mua lại cổ phiếu ảnh hưởng thế nào đến cổ đông?

Việc mua lại cổ phần không mang lại lợi ích trực tiếp cho cổ đông như việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt tuy nhiên cổ đông lại được hưởng lợi gián tiếp từ điều này. Việc mua lại khiến số lượng cổ phiếu tự do chuyển nhượng trên thị trường giảm đi khiến số lượng cổ phiếu còn lại có giá trị hơn. Một ví dụ đơn giản để dễ hình dung: Giá trị của công ty là 10 và không thay đổi với số lượng cổ phiếu đang lưu hành là 10 thì giá trị mỗi cổ phiếu sẽ là 1 khi công ty thực hiện việc mua lại 5 cổ phiếu thì số lượng cổ phiếu còn lại là 5 thì giá trị của mỗi cổ phiếu sẽ là 10:5= 2.

Sau khi cổ phiếu được mua lại, chúng thường bị hủy bỏ hoàn toàn – xóa sạch chúng khỏi sự tồn tại – hoặc được công ty giữ làm cổ phiếu quỹ. (Cổ phiếu quỹ được tính là cổ phiếu đã phát hành, nhưng không phải là cổ phiếu đang lưu hành)

Việc giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành ảnh hưởng đến giá trị thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) từ đó ảnh hưởng đến chỉ số giá trên thu nhập P/E. Nếu thu nhập không đổi nhưng số lượng cổ phiếu đang lưu hành giảm sau khi mua lại thì thu nhập trên mỗi cổ phiếu của công ty sẽ tăng lên. Nếu giá cổ phiếu của công ty không thay đổi nhưng thu nhập trên mỗi cổ phiếu tăng lên thị tỷ lệ giá trên thu nhập sẽ giảm.

Mua lại cổ phần làm giảm lượng tiền mặt trên bảng cân đối kế toán của công ty. Điều đó lần lượt làm tăng lợi nhuận trên tổng tài sản sản. Lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu của công ty cũng sẽ tăng lên vì công ty có ít vốn chủ sở hữu.

Hạn chế của việc mua lại cổ phần

Trong một số trường hợp các công ty có xu hướng mua lại cổ phần của mình sau một thời gian thành công, khi công ty có nhiều tiền mặt. Việc mua lại cổ phiếu lúc nó đang bị định giá cao có thế khiến công ty nhận được số lượng cổ phần ít hơn so với số tiền bỏ ra và giữ lại số tiền mặt ít hơn điều này có thể khiến công ty gặp khó khăn khi hoạt động kinh doanh bị ảnh hưởng tiêu cực.

Việc mua lại cổ phiếu cũng có thể được thúc đẩy bởi mong muốn của ban quản lý nhằm cải thiện các chỉ số định giá của doanh nghiệp.

Nếu công ty thực sự có tiền mặt dự phòng và cổ phiếu của công ty được cho là bị định giá thấp thì việc mua lại có thể là một các tốt để tạo ra lợi ích cho các cổ đông. Nhưng nếu giá cổ phiếu của công ty đang ở mức giá cao thì bạn nên đặt câu hỏi tại sao công ty không lựa chọn trả cổ tức thay vì mua lại hoặc tăng dự trữ  tiền mặt để phòng những lúc khó khăn. 

Bài viết trên đã cung cấp cho nhà đầu tư khá nhiều kiến thức về việc mua lại cổ phần là gì? Hy vọng bài viết SFG mang đến sẽ cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư trong giao dịch hiệu quả. Cùng theo dõi SFG để có thể biết thêm những kiến thức về thị trường tài chính và chứng khoán.

Mọi thắc mắc về tài chính, khóa học – mở tài khoản đầu tư chứng khoán các bạn hãy nhanh tay liên hệ tới Stock Farmer Group tại đây để được tư vấn miễn phí hoặc qua hotline: 0988 531 538